Wanneer kunnen we eindelijk de antieke drugswet van 1921 achter ons laten en een actueel drugsbeleid invoeren dat aangepast is aan de actuele situatie? Eén onderdeel van een modern drugsbeleid is het decriminaliseren van persoonlijk drugsbezit en –gebruik.

Het bestraffen van mensen die een product gebruiken dat hun geest beïnvloedt, is op zich al bedenkelijk. Het roept nog meer vragen op als dat dan voor het ene product wel en voor het andere niet wordt toegepast.

Voor de meeste mensen is het gebruik van psychoactieve middelen niet problematisch. Heel veel mensen houden wel controle over zichzelf als het gaat over gebruik van genotsmiddelen of bepaalde gedragingen zoals bvb. gokken. Een minderheid van mensen die middelen gebruiken ontwikkelt wel problemen, verliest controle en raakt verslaafd. Indien zij een product gebruiken dat nu als illegaal wordt bestempeld, kunnen ze bovendien beboet of bestraft worden. Als het gaat om een legaal product, dan gaan ze vrijuit en wordt er zelfs begripvol of meewarig gereageerd.

Dat onderscheid is onrechtvaardig en totaal ongepast. Het gebruik van alle psychoactieve middelen moet uit de strafwet, zowel voor hen die plezier beleven aan het genotsmiddel als voor hen die voorbij het genot in problematisch gebruik en verslaving zijn verzeild geraakt.

Het is beter geen middelen te gebruiken en preventie, vertrekkend van heldere informatie, is dan ook belangrijk. Wie problematisch gebruikt, moet niet gestraft worden, maar heeft recht op hulp. Die hulp moet vlot bereikbaar zijn en wordt op maat en gedifferentieerd uitgebouwd.

Niemand wordt echter beter van bestraffing van middelengebruik. Een penaliserende wet heeft slechts een minimaal preventief effect. Een boete of een verplicht hulpverleningstraject weerhoudt mensen niet van gebruik. Bestraffing zadelt mensen op met een stigma, zowel de gebruikers zelf als hun omgeving. Of erger nog: ze worden extra bestraft met een vermelding op hun strafblad, wat zeker niet helpend is om achteraf een nieuwe start te maken.

De inzet van het rechtsapparaat voor handhaving van de drugswet is voor de samenleving bovendien een zeer kostelijke investering, die weinig maatschappelijke winst oplevert. Integendeel, het onttrekt middelen aan de vervolging van ernstig crimineel gedrag of ergerlijke kleine criminaliteit. 

Dus… op de schop met de huidige drugswetgeving want die levert heel weinig op. Hoog tijd om een nieuwe wet te schrijven en vooral een nieuw beleid rond middelengebruik uit te bouwen. Werk voor het parlement.

Tino Ruyters, directeur vzw Free Clinic, bestuurslid Smart On Drugs