Druggebruik kan leiden tot problemen zoals risicovol gebruik, misbruik, verslaving enzovoort. Hoewel er geen eenduidige definitie van ‘problematisch gebruik’ bestaat waar iedereen het over eens is, stellen onderzoekers wel vast dat de groep die hiermee te maken krijgt een minderheid is. Naar schatting gebruikten wereldwijd 271 miljoen mensen illegale drugs in 2017, waarvan een geschatte 13% kon beschouwd worden als mensen met een problematisch en/of afhankelijk gebruikspatroon. Dit wil zeggen dat ongeveer 9 op 10 mensen die illegale drugs gebruiken dit doen zonder een problematiek te ontwikkelen. Veel mensen gebruiken uit nieuwsgierigheid of eerder occasioneel terwijl de mate van gebruik veelal vermindert of zelfs ophoudt naarmate men ouder wordt.
Deze cijfers kunnen enigszins verbazen omdat het om illegale drugs gaat. Toch stellen we gelijkaardige bevindingen vast wanneer het over alcohol gaat: de meerderheid van de mensen kan verantwoordelijk omspringen met het middel ondanks dat er eveneens risico’s aan verbonden zijn. De patronen van gebruik verschillen dus minder tussen legale en illegale middelen dan men op het eerste zicht zou kunnen denken.
Niettegenstaande dat problematisch gebruik een belangrijke kwestie is, is het aangewzen om ons in de brede maatschappelijke discussie over illegale drugs niet blind te staren op problematisch gebruik. Zolang het gebruik van drugs beschouwd wordt als een morele overtreding dat automatisch als een probleem wordt bestempeld, zullen we niet in staat zijn om een effectief drugbeleid uit te werken.
Bovendien bestendigt de criminalisering van eender welke vorm van gebruik ‘stigma’. Een decriminalisering van gebruik kan de perceptie rond gebruik(ers) realistischer maken, kan ertoe leiden dat we een open en geïnformeerd debat kunnen voeren over de reële risico’s van gebruik en dat we naar een performant schadebeperkend drugbeleid kunnen evolueren.
